Op maandag 27 november lanceerde het Nederlands Kanker Collectief de Nederlandse Kanker Agenda. Daarin staan twintig concrete doelen, waarvan er vijf geprioriteerd zijn. Dankzij de inzet van klinisch arbeidsgeneeskundigen Cobi Oostveen, Marieke Jacobs en Desiree Dona is werk een van de prioriiteiten. Met als doel: In 2032 kunnen mensen die leven met of na kanker naar eigen wensen, behoeften en draagkracht werken. Belangrijk, want in de toekomst krijgen steeds meer mensen met kanker te maken. Desiree en Cobi vertellen meer over hoe ze in het versnellingsteam Kanker en Werk aan de slag gaan.
Aandacht vanaf dag 1
“We waren al betrokken bij de Taskforce Cancer Survivorship Care", vertelt Desiree, “Daar brachten we de probleemgebieden in kaart en startten met actieplannen. Door deze aanpak met het Nationaal Kanker Collectief is er een ongekend sterk draagvlak onder de deelnemende 100 organisaties. Samen sluiten we aan bij wat al loopt. Wat bijvoorbeeld al door de taskforce was ontwikkeld, is geïntegreerd in de aanpak.”
Desiree en haar collega’s hebben hard gewerkt en gelobbyd om te zorgen dat werk voor Nederland een van de prioriteiten is: “We zien een tsunami van incidentie op ons afkomen. Dat betekent wat voor de benodigde medische ontwikkelingen voor behandeling. Maar ook dat voor bijzonder veel mensen kanker inbreuk op hun leven maakt. Daarom moet er zowel aan het voorkomen van kanker hard gewerkt worden aan de doelen op roken en leefstijl, maar ook aan leven met en na kanker. En dus aan begeleiding bij terugkeer naar werk en aan het werk blijven.”
Op dit moment ervaren werkenden met en na kanker geen ‘lijnloze’ zorg. Oftewel: de patiënt heeft voor zijn gezondheid te maken met verschillende loketten.
"Dat helpt de patiënt niet en kan er zelfs toe leiden dat de behandeling de re-integratie hindert. Terwijl aandacht voor werk vroeg in het behandeltraject de kans sterk vergroot op het vinden van een passend, soms nieuw, werkend perspectief." vertelt Cobi. “Het is enorm belangrijk om direct vanaf een diagnose werk mee te nemen. Ook tijdens de behandeling, bij nazorg en eventuele late effecten. Die kunnen wel tien jaar later pas de kop opsteken. Daar moeten behandelend artsen op beducht zijn, maar ook de werkgever en de bedrijfsarts moeten die aandacht hebben en houden."
Goedbedoelde verwaarlozing
Sowieso kunnen werkgevers een hele positieve invloed hebben wanneer iemand kanker heeft of heeft gehad. Cobi: “Ook zij moeten vanaf dag 1 aandacht hebben voor de werknemer en op tijd de bedrijfsarts inschakelen.“Ze vertelt ook dat het belangrijk is dat werkgevers zorgen dat mensen contact houden met het werk: “Juist bij kanker krijgen mensen vaak te maken met goedbedoelde verwaarlozing. Oftewel: doe maar rustig aan, we vallen je niet lastig. Maar dan staat iemand juist helemaal buiten het werk en wordt de drempel vaak hoger. Daardoor kan de re-integratie vertragen, omdat je eerst die drempel nog moet nemen. Bovendien willen en kunnen sommige mensen in het begin wel blijven werken. Dat geeft ook afleiding en zingeving. De bedrijfsarts kan adviseren en begeleiden hoe om te gaan met werk tijdens en na de behandeling.”
Wat doen we nu
Het versnellingsteam Kanker en Werk geeft in een probleemboom de belangrijkste oorzaken voor belemmering bij werk tijdens of na kanker. Van daaruit werkt het team activiteiten uit voor de beschreven problemen. Cobi en Desiree geven aan dat dat deels parallel loopt aan de uitvoering: “We zijn al bezig. Onder meer met een herziening van de richtlijn kanker en werk voor bedrijfs- en verzekeringsartsen. En de richtlijnmodule Arbeidsparticipatie voor medisch specialistische richtlijnen wordt binnenkort geautoriseerd. Die komt daarna beschikbaar voor alle medisch specialisten. Vanaf dan heeft werk formeel in plek in alle spreekkamers. Daar sluiten we met de agenda ook op aan.”
Eén gezondheid
Een belangrijk subdoel daarin is de samenwerking. In de zorg, maar ook tussen de betrokken ministeries VWS en SZW. Desiree: “Wij hebben de systemen zo gemaakt dat dat er verschillende silo's zijn, maar als je die ene patiënt bent, ben je daarmee niet geholpen. Dat moet dus beter. Dat kunnen we niet alleen vanuit de zorg beter maken, maar wij kunnen daarin wel stappen maken. En dus in gesprek met de ministeries om het ook op andere niveaus aan te pakken vanuit de gedachte ‘één patiënt, één gezondheid, één zorg’.”
Met voldoening constateren Desiree, Marieke en Cobi dat er echt momentum is: “Er komen nu zoveel initiatieven prachtig bij elkaar en er liggen zoveel kansen om grote vooruitgang te boeken. De Nederlandse Kanker Agenda gaat ons helpen om echt het verschil te maken voor mensen met en na kanker, zodat zij in de toekomst naar eigen wensen, behoeften en draagkrachtkunnen werken.”
Lees alles over de Nederlandse Kanker Agenda op nederlandskan*ercollectief.nl
Lees meer
- Werk prioriteit in Nederlandse Kanker Agenda
- Bekijk de probleemboom voor kanker en werk
- Taskforce Cancer Surviorship Care
- Thema: werken met of na kanker | NVAB (nvab-online.nl)
- Nederland heeft eindelijk nationale strategie tegen kanker (nos.nl)
